دینامیک مئاندرهای رودخانه قره سو در دشت کرمانشاه

هدف این مقاله بررسی وضعیت دینامیک مئاندرهای رودخانه قره سو بر حسب ویژگی های مورفومتریک مجرا طی 55 سال گذشته و معرفی شاخص های مناسب جهت بررسی دقیق تر جزئیات تحول در این رودخانه می باشد. برای این منظور در این پژوهش از فاکتورهای هندسی چون شعاع مئاندرها، طول موج، دامنه و شاخص های پیشنهادی مانند عرض ساحل طغیانی، ضریب فعالیت مجرا، نرخ جابه جایی عرضی، طول مئاندر و مساحت تصرف شده توسط فعالیت مجرا استفاده شد. ابتدا مسیر رودخانه در 4 دوره زمانی بر اساس تصاویر ماهواره ایirs سالهای 1383 و 1388 همچنین عکس های هوایی سالهای1334 و1346 در محیط نرم افزار gis رقومی شد، پس از محاسبه فاکتورهای هندسی با استفاده از آزمون کلموگروف - اسمیرنف نرمال یا غیر نرمال بودن داده ها بررسی شد سپس آزمون های کندال و فریدمن برای دادهای غیرنرمال(طول موج و شعاع قوس) و آزمونanova برای داده های نرمال(دامنه) به کار گرفته شد. نتایج آزمون ها نشان داد که در4دوره زمانی هیچ اختلاف معنی داری بین فاکتورهای هندسی رودخانه وجود ندارد و از این رو تغییر چشمگیری در شکل هندسی مجرا وجود نداشته است ولی بررسی سایر شاخص های پیشنهادی نشان می دهد که رود در 3 دوره زمانی اول تمایل به سمت تعادل ایستا و سپس میل به پویایی در دوره چهارم دارد. به نحوی که مقادیر مانند ضریب فعالیت رود، نرخ جابه جایی عرضی، عرض ساحل طغیانی و غیره از دوره اول به دوم و سوم رو به کاهش بوده ولی در دوره چهارم با افزایش چشمگیری روبرو شده است که نشان دهنده پویایی در دوره چهارم است که می توان علت اصلی آن را افزایش دخالت انسان و دخل و تصرف در مسیر رود دانست. همچنین با بررسی شکل هجوم قوس ها به دیواره رودخانه نیز مشخص شد که بیشترین مقادیر جابه جایی به شکل بریدگی و در بازه میانی رود صورت گرفته است .